Eén van de grootste problemen in deze internaten, is het feit dat de bewoners onmenselijk worden behandeld. Een gehandicapte heeft niet de mogelijkheid om aan te geven op welke wijze hij of zij ondersteuning nodig heeft, maar wordt daarentegen generiek behandeld. In de ochtend worden de bewoners hun kamers uitgezet naar een kleinere ruimte, gezamenlijk met 7 andere personen die allemaal verschillende ziektes hebben. Wanneer ze dit weigeren, worden ze in een geïsoleerde ruimte gezet en door de verpleging geslagen.

Jonge mensen, die in de bloei van hun leven zijn, worden in tweedehands kleding gehesen en daarnaast hebben de meeste zelfs geen tanden. Verpleegkundigen en overig personeel kijken niet naar ze om en zijn onverschillig over hun slechte situatie. Bewoners kunnen niet kiezen wat ze eten, op welke manier ze de dag doorbrengen en hoe ze hun familie kunnen treffen. Deze situatie houdt al jarenlang aan. We kunnen deze groep mensen niet beschermen, omdat het niet is toegestaan om de belangen van deze groep te behartigen.

Deze klachten worden in toenemende mate ook naar de media geventileerd en tevens naar de Wit Russische autoriteit, die zich bezighoudt met aangeboren neuro psychiatrische afwijkingen (PNI). Dergelijke instituties zijn echter erg gesloten ten opzichte van de buitenwereld. Er zijn mensen met langdurige mentale gezondheidsproblemen en geestelijke beperkingen. Vele van hen hebben familie, bijvoorbeeld een moeder. Die geven niet op en nemen ze mee naar hun huis. Maar over het algemeen zijn deze mensen aan hun lot overgelaten, omdat er simpelweg geen geld is om de zorg te kunnen bieden die nodig is.

Weggestopt voor de maatschappij
Burgerrechten van bewoners van tehuizen zijn niet aan de orde in Wit Rusland. Wit Russische mensenrechtenactivisten hebben aangegeven dat inspecties door de PNI niet worden uitgevoerd omdat het een gesloten systeem is. Dit is typisch voor een post Sovjet land, zoals Wit Rusland, maar ondertussen is het onderwerp in Rusland bijvoorbeeld wel opgevoerd bij één van de hogere bestuurslagen die valt onder de president.

De burgerrechten van de bewoners (om te integreren in de maatschappij, onafhankelijk te wonen, werk en opleiding te krijgen etc.) worden constant geschonden. Zo lang de maatschappij zelf maatregelen treft t.a.v. de (wettelijke) bescherming van PNI patiënten, is het onmogelijk om over de situatie te praten. Neuro psychiatrisch instituties zijn onderdeel van de staat en publieke controle. Maar de controle van de staat laat te wensen over en het publiek laat niet van zich horen.

Hoe kunnen we de situatie veranderen:

• Een oplossing moet worden gevonden bij de wetgevende macht. Het moet mogelijk zijn om publieke waarnemers toe te staan in de PNI (de tehuizen).
• Het instellen van overkoepelende raden bij tehuizen, waarbij de vertegenwoordiging hierin (verplicht) voor een deel moet bestaan uit bewoners en hun families.
• PNI vrijwilligers, personele assistentie en sociale juristen de mogelijkheid geven om de bewoners bij te staan in hun mensenrechtensituatie, opleiding, rehabilitatie etc.
• Het wettelijke recht geven aan de burgers (ook die in de PNI inrichting leven) om aanspraak te kunnen maken op wettelijke capaciteit?

Vandaag de dag zijn er in Wit Rusland 46 neuro psychiatrische internaten, waar ongeveer 12.000  mensen verblijven. Voor gehandicapte kinderen met een speciale zorgindicatie is dat aantal 1.800.

SRK helpt mee het bovenstaande stuk te publiceren. Door aandacht te vragen voor kwetsbare, stemloze mensen.